Theo Ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội (Bảo hiểm xã hội Việt Nam), tốc độ tăng trung bình của lượng người hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần của năm sau luôn cao hơn năm trước khoảng 10%. Tỷ lệ rút bảo hiểm xã hội 1 lần ngày càng tăng và tăng nhanh hơn so với tỷ lệ người tham gia bảo hiểm xã hội.
Tính đến hết tháng 8/2023, số người tham gia BHXH một lần khoảng 17,5 triệu người (tăng 526 nghìn người, tương đương 3,1% so với cùng kỳ năm 2022), trong đó: số người tham gia BHXH bắt buộc khoảng hơn 16 triệu người, số người tham gia BHXH tự nguyện gần 1,5 triệu người.
Giai đoạn 2016 - 2022, cả nước có hơn 4,9 triệu lượt người lao động đề nghị và được giải quyết hưởng BHXH một lần. Số người hưởng BHXH một lần năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 10%/năm. Trong đó, nữ giới rút BHXH một lần nhiều hơn nam giới, chiếm 55% và 80% người rút BHXH một lần có độ tuổi từ 20 - 40 tuổi và tập trung ở khu vực Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, chiếm 58% tổng số người hưởng. Riêng trong năm 2022, số trường hợp được giải quyết chế độ hưởng BHXH một lần là gần 1 triệu người, tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2021. Chỉ tính riêng tháng 8 năm nay, ngành BHXH đã giải quyết cho hơn 114 người người hưởng trợ cấp một lần, trong đó có 97.767 người nghỉ việc hưởng BHXH một lần.
Tại tỉnh Quảng Nam, thời gian gần đây, số người xin hưởng BHXH một lần cũng tăng cao hơn. Theo thống kê của BHXH tỉnh Quảng Nam, 7 tháng năm 2023, tổng số người nhận BHXH một lần là hơn 11.380 người, tăng 914 người so với cùng kỳ năm 2022. Trước thực trạng rút BHXH một lần ngày càng tăng trong thời gian gần đây, BHXH tỉnh Quảng Nam đã có nhiều cách nhằm tuyên truyền tới người lao động về những lợi ích của BHXH, tuy nhiên việc “giữ chân” người lao động tiếp tục tham gia BHXH là công việc khá gian nan với ngành BHXH lúc này.
Ông Nguyễn Thanh Danh, Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam chia sẻ, bên cạnh một số lao động thực sự cần tiền thì cũng không ít người lo sợ chính sách thay đổi nên đã đi rút BHXH một lần: “Mục đích chính của chúng tôi là làm thế nào để kéo được nhiều người vào lưới an sinh xã hội và duy trì càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, nhiều năm thống kê lại thì vẫn thấy rằng số vào ít hơn số ra. Chúng tôi cũng làm mọi cách để thuyết phục, động viên và giữ lại cho họ. Mỗi người mà làm hồ sơ hưởng BHXH một lần, ít nhất chúng tôi cũng có 3 chặng truyền thông, thứ nhất là khi tiếp nhận hồ sơ xin rút BHXH một lần của người lao động, chúng tôi đều trực tiếp tư vấn, thuyết phục người lao động, sau đó thuyết phục qua điện thoại, tổ nhóm để họ hiểu. Nhưng hiện nay vẫn tồn tại tâm lý phổ biến, đó là tâm lý đám đông. Một người có thể họ hiểu nhưng cả một nhóm người ngồi lại với nhau thì lại là câu chuyện khác".
Ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, trong 2 năm vừa qua, số người rút BHXH một lần tăng 18 đến 20% so với cùng kỳ. Tỷ lệ lao động trẻ rút BHXH một lần ngày càng nhiều bởi có tâm lý chỉ quan tâm đến nhu cầu trước mắt hơn là nhu cầu hưởng lương hưu khi về già. Bên cạnh đó, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, dẫn đến nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất, kinh doanh, cắt giảm lao động. Tình trạng lao động thiếu việc làm, không có việc làm, mất việc làm dẫn đến gia tăng số người hưởng BHXH một lần…Và như vậy, người lao động tự tiêu vào của tích lũy để dành khi về hưu…
Ông Đào Việt Ánh cho biết thêm: “Chúng tôi thiết kế 2 phương án, trong đó vẫn có phương án là người lao động sẽ tiếp tục nhận BHXH một lần được thực hiện đầy đủ quyền lợi của mình, trong đó có quyền rút BHXH một lần đối với những người đã tham gia BHXH trước ngày Luật BHXH sửa đổi sẽ có hiệu lực, đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho người tham gia BHXH. BHXH một lần chỉ giải quyết được nhu cầu trước mắt, vì vậy rất mong là người dân sẽ tiếp tục quan tâm để làm sao chúng ta thực hiện ở lại hệ thống BHXH lâu dài để có quyền lợi về an sinh xã hội. Chính sách BHXH nói cho cùng là chính sách cho người dân, người lao động khi tham gia được hưởng BHXH, trong đó có chế độ hưu trí, khi mà hết tuổi lao động thì người dân được thực hiện tốt nhất quyền lợi của mình”./.
Theo VOV.VN